W Maroku spędzam drugi z rzędu Ramadan. Drugi raz z rzędu ten Ramadan jest inny niż wszystkie poprzednie. Na początku było mi z tym bardzo źle, bo liczyłam na to, że tym razem doświadczę Ramadanu od strony kulturowej. Chciałam uczestniczyć w nocnych modlitwach, na których zbierają się tłumy tak wielkie, że blokują ulice wokół głównych meczetów miasta. Chciałam wychodzić w nocy z domu, spotykać przyjaciół, obserwować gwar i radość. Wreszcie, chciałam przesiadywać do późna w kawiarniach, rozmawiając z mężem o sprawach ważnych i mniej ważnych.
Ten Ramadan w Maroku jest znowu inny, mimo że sytuacja epidemiologiczna wydaje się opanowana. Pewne kwestie jednak nie zmieniają się nigdy. I o nich będzie dzisiejszy wpis.
Wyszukałam pytania, które najczęściej zadawane są wujkowi Google na temat Ramadanu i odpowiem na nie. Zapraszam zatem na FAQ – WSZYSTKO O RAMADANIE
Co to jest Ramadan? Który to miesiąc?
Ramadan to nazwa 9. miesiąca kalendarza księżycowego. Dla muzułmanów jest to święty miesiąc, miesiąc ścisłego postu. Post podczas Ramadanu jest jednym z 5. filarów islamu i jest obowiązkiem każdego muzułmanina.
Kiedy wypada ramadan i jak długo trwa?
Miesiąc księżycowy trwa 29 lub 30 dni, zatem rok księżycowy jest krótszy niż rok ziemski. Dlatego Ramadan każdego roku wypada ok. 11 dni wcześniej. Ramadan nie zaczyna się dokładnie tego samego dnia w każdym miejscu na Ziemi. Jego rozpoczęcie wyznacza się na podstawie obserwacji Księżyca. Jeśli obserwacja nowego Księżyca jest możliwa w całym kraju, wtedy ogłasza się rozpoczęcie Ramadanu. W Maroku w 2021 roku Ramadan rozpoczął się 14 kwietnia, w 2020 roku 25 kwietnia i trwał 29 dni. Ramadan jest miesiącem ruchomym, zatem i święto na zakończenie Ramadanu Eid al Fitr jest ruchome.
Kto obchodzi Ramadan? Gdzie jest obchodzony Ramadan?
Post podczas Ramadanu jest obowiązkiem każdego muzułmanina. Jest to miesiąc celebrowany w każdym kraju, w którym religią dominującą jest islam. Muzułmanie żyjący w krajach niemuzułmańskich oczywiście Ramadan też obchodzą (jeśli chcą). Czy wszyscy urodzeni muzułmanie poszczą? Nie. Czy wszyscy muzułmanie w Maroku poszczą? Tak. W Maroku poszczą wszyscy oprócz osób zwolnionych z postu. Jest na to ogromna presja społeczna. W ogóle nie ma miejsca na takie pytania jak „czy obchodzisz Ramadan”. Jeśli ktoś nie pości, nie obnosi się z tym, raczej ukrywa ten fakt. W Maroku mówi się, że jeśli ktoś nie pości podczas Ramadanu, to „je Ramadan”.
Dlaczego muzułmanie obchodzą Ramadan?
Ponieważ post w Ramadanie został im nakazany przez Boga i wzmianki o poście pojawiają się w Koranie.
O wy, którzy wierzycie! Przepisany jest wam post, tak jak był przepisany tym, którzy byli przed wami. Być może będziecie wytrwali!
(Krowa, 2:183)
Jak wygląda Ramadan? Jak się obchodzi Ramadan?
To, co widać z zewnątrz, to post. Muzułmanie nie jedzą i nie piją od świtu do zmierzchu, a w zasadzie od wołania na modlitwę fajr do wołania na modlitwę maghrib. W trakcie Ramadanu je się dwa posiłki – iftar (co oznacza śniadanie) wieczorem, na przerwanie postu oraz sohor nad ranem, przed rozpoczęciem kolejnego dnia postu. Czyli kolacja w Ramadanie to pierwszy posiłek i nazywa się ją śniadaniem (iftar po arabsku, ftor w darijy). Codziennie w nocy odbywają się (w normalnych czasach) modlitwy Tarawih, które gromadzą tłumy. Ramadan to też czas, w którym muzułmanin powinien przeczytać cały Koran i wzmacniać się duchowo, unikać złych czynów i robić jak najwięcej dobrego.
Ramadan mubarak, Ramadan karim – co to znaczy?
Ramadan mubarak (said) i ramadan karim to najpopularniejsze pozdrowienia i życzenia wypowiadane podczas Ramadanu. Oznaczają „błogosławionego, szczęśliwego Ramadanu”.
Co mówią muzułmanie na przerwanie postu, na iftar?
Przed rozpoczęciem jedzenia po usłyszeniu wołania na modlitwę maghrib muzułmanie wypowiadają specjalną formułkę na przerwanie postu. Brzmi ona w tłumaczeniu na język polski :
Pragnienie minęło, żyły znowu stały się mokre, a z woli Boga nagroda została potwierdzona.
W transkrypcji z języka arabskiego: deheba ddama ła btelet al laoroq ła tabuta al ażr InszaAllah
Przygotowania do Ramadanu
Część muzułmanów na miesiąc przed Ramadanem zaczyna pościć w poniedziałki i czwartki. W Maroku wszędzie można kupić daktyle i ramadanowe słodycze. W każdym marokańskim domu przed Ramadanem robi się ciastka chebbakia i zmmitę (nie mam pojęcia, jak opisać, co to jest, ale jest dobre, korzenne, z sezamem i migdałami i je się łyżką ;))
Jak przetrwać Ramadan?
Podejmując decyzję o poście, trzeba to zrobić świadomie i z intencją. Bóg wspiera ludzi w czasie trudów postu. Jak technicznie przeprowadzić dobrze post? W nocy pić dużo płynów, na sohor jeść rzeczy lekkie i nawadniające, np. budyń i owoce. Nie obżerać się na iftar. Żołądek po całym dniu postu nie może za wiele przyjąć. A w poście podczas Ramadanu chodzi też o umiar, a nie o wielkie obżarstwo. Organizm bardzo szybko przyzwyczaja się do postu, jednak trzeba dać sobie te pierwsze 2-3 dni na dostosowanie się i zdecydowanie zmniejszyć ilość oczekiwań względem siebie. Na początku będziesz działać na wolnych obrotach. Trzeba słuchać sygnałów organizmu. W islamie zdrowie jest najważniejsze i nie chodzi o to, żeby pościć za wszelką cenę.
Co wolno, a czego nie wolno podczas Ramadanu?
NIE WOLNO w czasie postu
- jeść i pić niczego od wschodu do zachodu słońca
- uprawiać seksu z małżonkiem w dzień
- utrzymywać jakichkolwiek relacji z partnerem-niemałżonkiem
- palić papierosów
- pić alkoholu
- zażywać narkotyków
- przyjmować jakichkolwiek leków doustnie
- przyjmować kroplówki (w przypadku leków nie chodzi o to, że jest to zakazane, ale że przerywa post, czyli taki dzień trzeba odrobić, gdy zdrowie na to pozwoli. I jeśli pozwoli.)
- prowokować wymiotów
- doprowadzić do wytrysku spermy poprzez masturbację, pocałunki, dotykanie itp.
WOLNO
- uprawiać seks z małżonkiem w nocy
- całować się, przytulać do małżonka w dzień, jeśli czynności te nie mają podtekstu seksualnego i nie wzbudzają w partnerach pożądania
- zjeść lub wypić coś NIEUMYŚLNIE, PRZEZ ZAPOMNIENIE
- zakraplać oczy i uszy
- płukać usta i nos
- próbować jedzenia podczas gotowania, ale trzeba je wypluć, nie może przedostać się do wnętrza ciała
- zanurzać się w wodzie dla ochłody
- oddawać krew
- wykonywać lewatywę
- wymiotować bez prowokowania
- nieumyślnie doprowadzić do wytrysku spermy przez rozmyślanie
Co można jeść podczas Ramadanu?
Wszystko, byle po zachodzie słońca. Podczas Ramadanu w Maroku post przerywa się daktylami i wodą lub mlekiem. Na iftar najczęściej je się przekąskowe rzeczy, a nie danie główne. Bardzo często jest to placek z semoliny harcha, małe naleśniki baghrir, chlebki batbout nadziewane mięsem i warzywami, maloui (warstwowe naleśniki z nadzieniem lub bez), briwat (trójkątne „pierogi”), ciastka chebbakia, zmmita. I koniecznie harira – taka pomidorowa de luxe na wołowinie, z ciecierzycą i soczewicą.
Do kiedy trwa Ramadan? Do której godziny?
Każdego roku Ramadan zaczyna się i kończy inaczej niż rok wcześniej. Trwa do momentu, gdy na niebie można zaobserwować sierp księżyca pojawiajacy się po nowiu. Zakończeniem Ramadanu jest święto Eid al Fitr. Do której godziny trwa Ramadan, zależy od położenia geograficznego, w którym jesteś. Zawsze trwa dokładnie do zachodu słońca. Będzie to inna godzina na południu Hiszpanii, a inna na północy Polski. Co więcej, inna we Wrocławiu, a inna w Gdańsku. Niewiele, ale jednak.
Ramadan czy ramazan?
Obie nazwy są poprawne, ale w innych językach. Po arabsku mówi się ramadan, ale po turecku i np. w Czeczenii – ramazan. Tak samo jak po arabsku wołanie na modlitwę to adhan (czyt. eden), mężczyzna wykonujący wołanie na modlitwę to mueddin, a nazwę miasta wymawia sie Abu Dhabi. Natomiast po turecku jest to azan, muezzin i Abu Zabi.
Ramadan – czy można pić wodę?
Nie można.
Czy można palić?
Nie można.
Czy podczas ramadanu można się całować?
Można z mężem/żoną i tylko wtedy, kiedy nie wzbudza to w małżonkach pożądania.
Turysta podczas Ramadanu. Czy warto jechać do Maroka podczas Ramadanu?
W normalnym świecie było warto. Obecnie – bardzo wątpię. Do 2020 roku Maroko funkcjonowało turystycznie nawet podczas Ramadanu. Nie na pełnych obrotach, ale jednak. Sporo lokalnych restauracji i kawiarni było zamkniętych, ale turystyczne były otwarte. Im bardziej turystyczne miasto, tym mniej można było odczuć, że jest Ramadan. Z pewnością muzea i atrakcje turystyczne były otwarte krócej, ale jednocześnie ludzi było mniej. Turysta podczas Ramadanu z szacunku powinien przestrzegać kilku zasad – nie jeść, nie pić i nie palić ostentacyjnie, ubierać się skromnie, nie pokazywać ud i dekoltów.
